– Ver så snill, Midt-Telemark, skjerm dette tilbodet!

Å bevare folkemusikken som ein del av kulturarven vår er viktig for å sikre at framtidige generasjonar òg kan glede seg over, lære av og vidareføre denne rike tradisjonen. 

Integrering av undervisning av folkemusikk i kulturskulen er derfor eit viktig tiltak.

For folkemusikk er ikkje berre eit musikktilbod, det ein del av vår immaterielle kulturarv frå tidlegare generasjonar, og den formidlar både historie, kunnskap, identitet og tilhøyrsle.

Denne kulturarven må vi forvalte på ein berekraftig måte til våre komande generasjonar. 

Historia knyter oss saman gjennom fortid, notid og framtid. Den skaper fellesskap. Derfor kan vi ikkje tillate oss å bryte denne kjeda. 

Juridisk innramming: 

I 2019 kom dans og folkemusikk frå Setesdal på UNESCOs verdsarvliste over immateriell kulturarv. Musikk og dans har levd som ein ubrutt tradisjon her frå 1800-talet. 

Årsaka til dette er at sterke, fagkompetente utøvarar har klart å vidareføre tradisjonen i generasjonar.

Dette har vi òg her i Midt-Telemark! 

I Midt-Telemark kulturskule har vi sterke fagpersonar innan både hardingfele og dans, som er motiverte, dedikerte og tilgjengelege for å halde liv i folkemusikken vår. Barn og unge får lære direkte frå erfarne folkemusikarar.

Bø Juniorspelemannslag har òg årlege utvekslingsturar med Setesdal der føremålet er å overføre, inspirere, berike og bevare vår felles tradisjon. Vi har skapt sterke band med kvarandre gjennom dette fellesskapet. 

UNESCO-konvensjonen for bevaring av immateriell kulturarv (2003) - ein internasjonal traktat, òg kjend som 2003-konvensjonen, forpliktar òg underskrivande statar til å verne og fremje immateriell kulturarv, som inkluderer tradisjonar, utøvande kunst, sosiale skikkar, ritual, kunnskap og ferdigheiter. 

Føremålet med denne konvensjonen er å leggje til rette for prosessar som sikrar eksistens og vidareføring. Her inkludert utøvande kunst. 

Totalberedskapsmeldinga 2024 som kom i januar 2025 legg òg tydelege føringar for kulturarven vår:

Når kulturarven blir angripen vil det svekkje eit samfunns identitet, og true fellesskapets tilhøyrsle …

Regjeringa har dei seinare åra styrkt det tverrsektorielle beredskapssamarbeidet for sikring og beredskap for kulturarven. Dette arbeidet vil vere viktig òg i tida framover. Det er vesentleg at kulturarven blir ivareteken i beredskapssystemet.

Bevaring handlar ikkje berre om å hindre skadar på fysiske objekt, det handlar om å halde liv i tradisjonar. 

Folkemusikk som økonomisk drivkraft:

Kulturarven bidreg òg til økonomisk vekst. Gjennom auka turisme, omdømme og sysselsetjing, gir den økonomisk sirkulasjon i heile vårt lokalsamfunn. 

Vi har nyleg fått ja til å vere vertskap for Landskappleiken i 2028. Landskappleiken er det største arrangementet vi har i landet innan folkemusikk og dans, og det er venta å trekkje til seg om lag 1500 utøvarar og 5-6000 publikummarar over 5 dagar. Det ville vore trist om juniorlaget og folkemusikkmiljøet i bygda vår gjekk i oppløysing i forkant av eit slikt arrangement.

Betydning utover rein musikkundervisning:

Bø Juniorspelemannslag har hatt nokre svært aktive år i det siste, der laget både har skapt og delteke på arenaer der folkemusikken blir formidla til samfunnet. 

Det siste året har lagets medlemmar, dei yngre og dei meir erfarne, mellom anna delteke på kappleikar lokalt og nasjonalt, dei har delteke på inspirasjonshelg i Setesdal, arrangert inspirasjonshelg for både eigne medlemmar og dei som er nysgjerrige, delteke på og vore med å skape ei eiga framsyning som blei sett opp blant anna på Telemarksfestivalen og i Setesdal, spelt på frukostmøte for politikarar, delteke på Talarstemnet 17. mai, delteke på internasjonal folkemusikkfestival i Praha, arrangert eigen sjokoladekappleik, bidrege på førjulsgudsteneste og ikkje minst vunne C-klassen (klassen for yngre utøvarar) i pardans på Landskappleiken i Gol.

Laget deltek aktivt på kappleikar i regionen, inspirasjonshelger i Setesdal, inspirasjonsdagar i Midt-Telemark med over 35 påmelde barn frå heile Midt-Telemark. 

Dansarar og spelemenn har hatt oppvising for politikarar, på torget, på 17. mai, på kulturfestivalar, festivalar og der det også er planlagt oppvising for Statsforvaltaren, VT, kommunar og fleire andre aktørar i vår region. 

Utøvarane samarbeider med andre lag gjennom felles samlingar, UngFolk og utanlandsturar. 

I tillegg samlast utøvarane for sosialisering ved fleire høve, no sist, med pizza og bading i Gullbring. Dette skapar samhald og liv!

Ved kommunale økonomiske kutt, som medfører kutt i tilbodet til desse barna, vil denne viktige tradisjonsoverføringa av vår kulturarv, til slutt utslettast. Det kan i verste fall vere for seint også om vi «pausar» tilbodet. Det må haldast varmt for å overleve. 

La oss bevare respekten for vår historie og våre tradisjonar. 

Ver så snill Midt-Telemark, skjerm dette tilbodet.

Dette meiningsinnlegget er omsett til nynorsk ved hjelp av KI, og kvalitetssikra av redaksjonen i Bø blad - Lokalavis for Midt-Telemark.