– Å styrke folkekyrkja er å styrke alle si motstandskraft

Kyrkjene våre: Dei har vore der for oss i snart 1000 år. Dei har romma menneska si byrjing og død og livet imellom i utallige generasjonar. 

Tru, håp og kjærleik er det tidlause og universelle gode bodskapet som har vore eit indre reisverk for mange av oss, og som er like aktuelt i dag som for 1000 år sidan.

Midt i årets deilige sommarvarme blei vi igjen mint om 22. juli og dei grusomme timane då så mange av våre barn og ungdommar blei rivne bort eller merkte for livet for 14 år sidan. 

Vi blei alle mint om at livet, som vi trur vi kjenner og føler oss trygge med, kan forsvinne på eit blunk. Korleis kome seg vidare?

Dokumentarfilmen «Generasjon Utøya» gir eit innblikk i korleis fire kvinner som overlevde Utøya transformerer vonde erfaringar til mot og kampvilje. Dette trass i trauma dei ber på og hatet dei møter. 

På engelsk blir omgrepet «resilience» brukt, eit ord som skildrar vår indre motstandskraft, den som gjer at vi står i stormen utan å knekke.

Den skildrar evna til å møte vondskapen, la den passere utan at du mister integriteten din, og korleis ein kan bruke energien for å styrke den gode saka. 

I beredskapssamanheng er denne indre krafta si tyding skildra som like viktig som planverk, utstyr og prosedyrar. Utan menneskeleg psykisk styrke og organisatorisk tilpassingsdyktigheit vil sjølv det beste systemet falle saman under trykk.

Korleis kan ein «øve seg» til denne motstandskrafta? Ord og tankar blir til handling. 

Å gi tid og rom til dei gode tankane med respekt for alt liv og menneskeverd står sentralt i kristen kontekst. Den norske kyrkja har som visjon å skape «Meir himmel på jorda» og er der i kvardag, fest og sorg. Og når sorga verkeleg rører djupt og orda sluttar - ja, då er det musikken som hjelper å bere. 

Vi hugsar alle blomsterhavet framfor Domkyrkja i Oslo, den uendelege rekkja av gravferdsseremoniar og ikkje minst songane som fekk ei sentral rolle etter 22. juli. Årets utstilling på 22. juli-senteret er nettopp vigd musikken.

Sosiologen Hartmut Rosa seier at musikk resonnerer i oss langs tre akser: opplevinga i fellesskap med andre menneske, det fysiske og konkrete ved å fordjupe seg i eit instrument ved å lage musikk og ikkje minst opninga for eksistensielle erfaringar. Det er å føle ein kontakt med noko som er større enn oss sjølve, noko som kunst, kultur, naturen og religion kan gi. Musikk verkar på kryss og tvers i hjernen og integrerer oss som menneske.

Den norske kyrkja har for lengst løfta kyrkjene fram som kultur- og musikkarena. Kvart år deltar rundt 1,5 millionar menneske på konsertar og kulturarrangement i kyrkjer over heile landet. 

Kyrkja sitt samla samfunnsøkonomiske bidrag til kultur og kulturarv er rekna til like under 4,3 milliardar kroner, kor av kyrkja sine musikk- og kulturaktivitetar åleine er rekna til 627 millionar kroner årleg. 

Kyrkja er arbeidsplass for rundt 900 kyrkjemusikarar og er dermed den største arbeidsgjevaren for profesjonelle musikarar i Noreg. 

Berre hos oss i Midt-Telemark blir det drive i alt ni kor og eigen orgelskule. Det er lågterskel å bli med, arrangement er anten gratis eller svært rimelege, samtidig som dei er drivne av dedikerte profesjonelle musikarar.

Kyrkjebygga har alltid vore gode møteplassar og er svært konkurransedyktige som konsertarena. Både når det gjeld pris, publikumstilfang, og det er som regel svært gode akustiske forhold. 

Den nyleg lanserte NOU 2025:7 «Musikklandet» tilrår å styrke musikkverksemda i den norske kyrkja. 

Totalberedskapsmeldinga anerkjenner også eit fungerande kulturliv som ein avgjerande faktor for at vi som nasjon kjem gjennom ei krise, og i behandlinga på Stortinget blei Den norske kyrkja sitt bidrag til totalberedskapen trekt fram fleire gonger av ulike parti. 

Kyrkja i Noreg har 1000-årige røter i styrking av «resilience». Både som trussamfunn, men også som kulturorganisasjon med landsdekkande organisasjonsstruktur.

Det å styrke folkekyrkja er å styrke vår alles motstandskraft.

Dette meiningsinnlegget er omsett til nynorsk ved hjelp av KI, og kvalitetssikra av redaksjonen i Bø blad.