- Galskap å reversere verdas beste pantesystem

EU stiller nå krav om auka ombruk av det du drikk brus eller øl av. Det høyrest i utgangspunktet kanskje ut som ein god idé, men dersom EU-krava blir innførte utan tilpassingar, kan det bety at Noreg må gjeninnføre delar av det gamle systemet for ombruksflasker - flasketypar vi gjekk bort frå i 2013 då vi innførte eit nytt og meir effektivt pantesystem.

Det norske systemet er i dag blant verdas beste, med 97 prosent returgrad, og både miljøet og næringslivet har tent godt på det. Det norske pantesystemet er vinn-vinn-system for alle. 1. juli møtte eg klima- og miljøminister Andreas Bjelland Eriksen til debatt i Dagsnytt 18 om EUs nye pantereglar. Dette EU-regelverket kan få store konsekvensar for norsk næringsliv, miljø og forbrukarar. At Arbeidarpartiet legg seg flate for det meste som kjem frå EU, er ei kjend sak. Men at dei vil reversere eit fantastisk pantesystem vi innførte for over 10 år sidan, er rett og slett høl i hovudet.

Å påleggje ombruk i ei slik form vil krevje store investeringar for både bryggeri og daglegvarebutikkar. Det vil også innebere auka transport, meir energibruk og potensielt høgare utslepp. Desse kostnadene risikerer å bli sende vidare til oss som forbrukarar. Statsråden var langt på veg einig i desse utfordringane. Likevel avviste han at Noreg burde be EU om ei tilpassing som fritar oss frå dei nye krava. Han åtvara tvert imot om at slike tilpassingar kunne true Noregs marknadstilgang og 600.000 arbeidsplassar.

EØS-avtalen gir rom for tilpassingar, og det finst gode grunnar for å gjere det. Det er fullt mogleg å forklare at eit nytt krav om ombruksflasker i Noreg faktisk vil svekke miljøet og påføre både næringslivet og klimaet unødvendige kostnader. Då bør vi seie frå - på ein tydeleg og ryddig måte. Senterpartiet meiner regjeringa må nytte handlingsrommet som finst i EØS-avtalen. Det har tidlegare vore døme på at Noreg og andre EFTA-land har brukt tid - og politisk vilje - på å sikre nødvendige tilpassingar. Det same bør gjelde her.

Sjølv om det er uro i Europa, meiner Senterpartiet at vi likevel må kunne føre ein sjølvstendig og klok politikk i møte med eit EU-regelverk som ikkje passar norske forhold. Vi seier difor tydeleg nei til Ap-regjeringas ynske om å reversere verdas beste pantesystem som Noreg har all grunn til å vere stolte av. Viss regjeringa verkeleg meiner at forholdet til EU er så skjørt at vi må seie ja til å reversere eit system som heile verda ser til - då er vi på ville vegar.

Gro Anita Mykjåland, stortingsrepresentant (Sp)

Innlegget er omsett til nynorsk ved hjelp av KI og kvalitetssikra av redaksjonen i Bø blad.